Van der G.'s motief was onduidelijk. Nu heeft hij verklaard de samenleving, met name 'de kwetsbare groepen', te willen behoeden voor het gevaar-Fortuyn. Iets dat in Van der G.'s ogen alleen kon door hem om het leven te brengen. Een links-gemotiveerde politieke moord dus, maar niet in eerste instantie ter bescherming van het dierenwelzijn en het milieu, zoals vaak is gesuggereerd.
"Het was geen daad als milieuactivist. Niet iedereen weet hoe het in elkaar zit. Er is veelvuldig een connectie gemaakt tussen Volkerts beroepsmatige activiteiten (bij de Vereniging Milieu Offensief, red.) en de aanslag. Wij wisten al langer dat dat niet zo was." Een bekentenis versterkt het toch al overweldigende bewijs tegen Van der G. Levenslang dus, tenzij hij bij onderzoek in het Pieter Baan Centrum in Utrecht niet geheel toerekeningsvatbaar blijkt te zijn geweest op het moment van de aanslag. Böhler: "We hebben de mogelijke uitkomsten besproken met onze cliënt. Als de deskundigen hem volledig ontoerekeningsvatbaar verklaren, krijgt hij geen straf, maar tbs. En dan wordt om de twee jaar door de rechter bekeken of dat door moet gaan. Het andere uiterste is dat het Pieter Baan Centrum in Utrecht Volkert van der G. volledig toerekeningsvatbaar verklaart. In zo'n geval kan een rechter iemand tot levenslang veroordelen." Ze wil nu niet zeggen of de verdediging zich daarbij zal neerleggen. "Maar als de rechtbank onze cliënt in eerste aanleg veroordeelt tot levenslang, zitten er geen risico's meer aan een hoger beroep. Ik bedoel, het gerechtshof kan dan geen hogere straf meer opleggen." Het Pieter Baan Centrum kan Van der G. ook verminderd of sterk verminderd toerekeningsvatbaar verklaren. Dan kan de rechter besluiten tot een combinatie van een celstraf en een maatregel als tbs. Bij Ferdi E., de ontvoerder en moordenaar van Gerrit Jan Heijn, was dat ook het geval. Hij kreeg in 1988 twintig jaar en tbs en loopt na een succesvolle tbs-behandeling inmiddels vrij rond. Sindsdien is vaker geopperd dat je je gek kunt laten verklaren om levenslang te ontlopen. Böhler: "Was het maar zo simpel. Dan zou iedere winkeldief zich meteen ontoerekeningsvatbaar laten verklaren. Nee, een opname in het Pieter Baan Centrum duurt zes weken. Er worden allerlei tests met je gedaan. Je krijgt neurologische onderzoeken. Het lukt je echt niet om in die zes weken de psychiaters om je vinger te winden en daarna ook nog eens de rechter." Misschien heeft het nog invloed als de rechter hoort of Van der G. spijt heeft betuigd over zijn daad, of over de gevolgen ervan voor bijvoorbeeld de nabestaanden. "Ik kan niet vertellen wat er is verklaard bij de rechter-commissaris. Maar het klopt, tijdens het afleggen van een inhoudelijke verklaring komt standaard een aantal onderwerpen aan bod. De feiten, het motief. Maar ook spijt, berouw en de persoonlijke omstandigheden, zoals de gemoedstoestand. Dat komt ook aan de orde tijdens de inhoudelijke behandeling ter zitting. Ik sluit niet uit dat we voor de zitting nog eens naar buiten treden."