De naam is haas
Door Henk van der Sluis
http://www.ad.nl/artikelen/Sport/1050037503079.html
Wat zou de marathon zijn zonder de haas? De tempomaker die atleten op sleeptouw neemt kan een belangrijke bijdrage leveren aan het welslagen van de race. De haas van alle kanten belicht.
Wat is het profiel van de haas?
• Wat zegt de Van Dale, groot woordenboek der Nederlandse taal over de
haas?
De haas moet in de eerste plaats in een regelmatig tempo lopen. Goed getrainde atleten kunnen dat zonder op hun horloge te kijken.
Als marathonloper Gerard Nijboer vroeger tijdens een training tien keer achter elkaar een 1000 meter liep, varieerden de snelste en langzaamste tijd nooit meer dan enkele tienden van een seconde. De haas dient een stabiele persoonlijkheid te zijn, met leidinggevende capaciteiten; hij moet overwicht hebben. Jonge atleten komen doorgaans niet in aanmerking; ze lopen als een 'jojo' en worden zelden serieus genomen. De haas denkt voor de toppers, zodat die zonder energie te verspelen het eerste deel van de race doorkomen.
De haas pakt de drankjes aan bij verversingsposten en regelt dat iedere atleet wordt voorzien. De haas moet weten uit welke hoek de wind waait en de atleten zoveel
mogelijk in de luwte houden. De haas volgt de ideale lijn van het parkoers. De haas verdeelt zijn krachten goed. De haas moet blindelings te vertrouwen zijn.
• Hoe herken je een haas?
Aan zijn afwijkende, hoge startnummer.
• Wie was de eerste haas?
De haas is al actief sinds het eind van de 19de eeuw. Opzien baart hij voor het eerst op 6 mei 1954. Op die dag loopt de Engelsman Roger Bannister in Oxford als eerste atleet de mijl (1609 meter) binnen vier minuten: 3.59,4. Dat wordt in de sportwereld alom beschouwd als een historische gebeurtenis. Het lukt met steun van zijn vrienden Chris Chataway en Chris Brasher,
later bekend als racedirector van de Londen-marathon. In de marathon duiken de eerste hazen op in de jaren 70.
• Hoe komt Kamiel Maase aan de bijnaam Kamiel Haase?
Maase voltooit in 1999 de Marathon Rotterdam, hoewel hij als haas is ingehuurd. De bedoeling is dat hij 15 kilometer tempowerk verricht. Pas na 35 kilometer moet hij de kopgroep loslaten. ,,Je bent natuurlijk een onbenul als je dan niet doorloopt'', verklaart hij na zijn spraakmakende optreden. ,,Een eitje, zo'n marathon'', zegt hij ook nog na zijn finish als 11de in 2.10.08.
• Is de haas vaker tot de finish doorgelopen?
In Rotterdam presteren - behalve Maase - Bert van Vlaanderen en de Belg Vincent Rousseau dat. Van Vlaanderen debuteert in 1991 als achtste in 2.12.48. Rousseau eindigt in 1995 als vijfde in 2.13.09.
• Heeft een haas ooit gewonnen?
Paul Pilkington zegeviert in die rol in 1994 in de marathon van Los Angeles. De Amerikaan wil tot 25 kilometer hand- en spandiensten verrichten, maar loopt vervolgens vrolijk door. Hij triomfeert in 2.12.13. Tot grote woede van de na hem finishende Italiaan Luca Barzaghi, die de overwinnaarspremie van circa €7.000 én een Mercedes aan zich voorbij ziet gaan. In 2001 stunt
de Keniaan Ben Kimondiu in Chicago en incasseert behalve zijn haas-premie van $7.500 ook de hoofdprijs van $90.000.
• Kiezen atleten hun eigen hazen?
Meestal zoekt de organisatie van een marathon zelf de hazen uit. Soms kiest een atleet één of meer privéhazen. Zoals Kamiel Maase, die in Rotterdam van start gaat met de Keniaanse tempomakers Felix Limo en Luka Keitany. Maase trainde met dit duo in Afrika en kreeg zo een speciale band met hen. Zo ontstaat bij de haas een gevoel van: we gaan het sámen klaarspelen.
• Wat verdient de haas?
In Rotterdam krijgt de haas startgeld. De organisatie betaalt, maar houdt het bedrag geheim. Doorgaans wordt afgesproken dat de haas tot 25 kilometer zijn werk doet. Als hij in het gewenste tempo doorloopt, krijgt hij een toeslag voor elke extra kilometer.
• Wie behandelt de haas het best?
Haile Gebrselassie staat erom bekend erg royaal te zijn voor zijn hazen. Van de premie van één miljoen dollar die de Ethiopiër in december in Doha verdiende met zijn wereldrecord op de 10.000 meter op de weg, schonk hij 200.000 dollar aan zijn tempomakers.
• Is iedereen gek op de haas?
De marathon van Londen heeft zich altijd verre gehouden van hazen. Maar nu de Britse wereldrecordhoudster Paula Radcliffe om tempomakers heeft gevraagd is 'Londen' om en lopen in de vrouwenrace zelfs mannelijke hazen mee. De vrouwenmarathon van Osaka zegt geen hazen te gebruiken, maar opvallend is dat daar atletes die tot halverwege probleemloos op kop lopen, plotseling naar een been grijpen en zogenaamd geblesseerd uitvallen.
• Zijn er atleten die een hekel hebben aan de haas?
Luc Krotwaar gaat het liefst zijn eigen gang. Hij is bang zich anders te ergeren aan allerlei dingen en daardoor slechter te lopen.
• Hebben alleen toppers een haas?
Nee, er is een Runner's World Pacing Team. Dat bestaat uit diverse hazen, die allen voor een andere groep het tempo aangeven. Die hazen zijn te herkennen aan een met helium gevuld ballonnetje met daarop de beoogde finishtijd. Rotterdam had in 2000 de Nederlandse primeur van het hazen-team.
Met medewerking van Bob Boverman, Jos Hermens, Mario Kadiks, Kamiel Maase, Gerard Nijboer, Anne van Schuppen en Bert van Vlaanderen.