Nederlanders zijn bijzonder verknocht aan hun individuele vrijheid. Voor het oplossen van de onaangename gevolgen van die vrijheid kijken ze echter al te snel naar de overheid. Terwijl ze ook best eens vaker in de spiegel kunnen kijken. Premier Balkenende betoogde dit donderdag tijdens een congres over waarden en normen in Hardinxveld-Giessendam. Hij maakte de resultaten bekend van een onderzoek van het Rijk over waarden en normen.
Daaruit blijkt dat mensen in het dagelijks leven een groot gebrek aan vertrouwen, of zelfs angst voor anderen ervaren. Daarom zien ze voor zichzelf geen rol weggelegd bij het verbeteren van de omgangsvormen. 'Wat mij opvalt is dat mensen steeds het gedrag van anderen als onwenselijk ervaren', aldus de premier. 'Feilloos weten we de splinters in het oog van de buurman aan te wijzen. De hand in eigen boezem steken komt veel minder voor.'
Balkenende ontkent niet dat de overheid een taak heeft bij het verbeteren van de omgangsvormen. Ze dient ervoor te zorgen dat de regels gehandhaafd worden. 'Maar uiteindelijk zijn het de mensen zelf die het verschil maken tussen een kille maatschappij en een betrokken samenleving', aldus Balkenende.