Van onze verslaggever Rolf Bos
Justitie verdenkt op cocaïnegebruik betrapte wegatleet van drugssmokkel en ronselen minderjarige koeriers
AMSTERDAM - De tuchtcommissie van atletiekbond KNAU beslist deze maand of atleet Neals S. wordt geschorst wegens het gebruik van cocaïne. In de urine van de wegatleet werden in januari na een wedstrijd op Bermuda sporen van de partydrug gevonden. Schorsing of niet, hardlopen is voor S. voorlopig uit den boze. Hij zit sinds dit voorjaar in voorarrest op verdenking van smokkel van cocaïne vanuit Guatamala naar Nederland. Binnen atletiekkringen was al langer bekend dat Neals S., een nationale topper op afstanden tot en met de halve marathon, vast wordt gehouden op verdenking van drugssmokkel en het ronselen van minderjarigen om als drugskoerier te werken.
Na terugkomst van Bermuda werd de atleet opgepakt. De voormalige postbesteller zou ten minste elf kilo cocaïne naar Nederland hebben gesmokkeld en in het jaar 2000 xtc-grondstoffen naar Thailand hebben vervoerd. Ook zijn vader, oud-atleet Rob S., is verdachte in de `Tikal-zaak', door justitie vernoemd naar de Maya-stad in Guatamala. Nu blijkt dat Neals S. zijn smokkelwaar ook zelf zou hebben gebruikt voorafgaande aan de halve marathon van Bermuda, die op 19 januari werd gehouden. S. werd derde, in 1.09.07. Zowel in de A- als B-staal van de atleet van GAC Hilversum werden begin februari sporen van de drug, die op de IOC-dopinglijst staat, aangetroffen. Het is een raadsel waarom S, die bekendstaat als een `gezondheidsfreak', de drug gebruikt heeft. Het lijkt dopingdeskundige prof. Harm Kuipers van de universiteit van Maastricht `niet zo handig' om cocaïne, dat tot de stimulantia wordt gerekend, voor een duurprestatie als een halve marathon te gebruiken.
`Het heeft een stimulerende invloed op het zenuwstelsel. Ofschoon mij geen direct onderzoek bekend is van positieve werking op sportprestaties is het niet onwaarschijnlijk dat het wel bij explosieve sportprestaties een positief effect zou kunnen hebben.' De atletiekfederatie IAAF heeft, zo bevestigt een woordvoerder desgevraagd, de atleet met ingang van 25 februari met terugwerkende kracht een voorlopige schorsing opgelegd.
Het is aan de tuchtcommissie van de KNAU, of S. ook daadwerkelijk voor twee jaar wordt geschorst. In het weekeinde van de halve marathon in januari werd tijdens `Bermuda's International Race Weekend' ook een hele marathon gelopen. Curieus is dat de winnaar van die 42 kilometer, de Braziliaan Luiz Carlos Ramos, achteraf óók positief testte, op nandrolon. Net als S. is hij uit de uitslag geschrapt, zo meldt het lokale dagblad The Royal Gazette. Neals S. was geen onbekende op Bermuda, ook tijdens de editie van 2002 werd hij derde op de race over 21 kilometer. Hij liep veel wedstrijden op tropische locaties. Maar de 29-jarige atleet uit Baarn liep de laatste jaren ook tijdens de grote wegwedstrijden in Nederland geregeld van voren. Zo was hij vorig jaar in de Dam tot Damloop, waarvan zondag de 19de editie wordt gehouden, de vierde Nederlander op de 10 mijlen tussen Amsterdam en Zaandam. Eerder in 2002 was hij bij de `Twintig van Alphen' zelfs, voor het eerst bij een grote nationale wedstrijd, de snelste Nederlander. S., met persoonlijke records op de halve marathon van 1.04, maakt geen deel uit van de Nederlandse wegselectie.
Hij werd door bondscoach Gerard Nijboer daartoe wel benaderd, maar vader/trainer en zoon kozen ervoor hun eigen weg te gaan. Neals S. liep nog nooit een hele marathon, maar hij had, volgens Nijboer, wel plannen in die richting. Vader Rob, vrachtwagenchauffeur van beroep, was in de jaren zeventig een bekende loper in het Gooi, die veel wedstrijden liep, aldus marathonloper Stigter. `Hij was een voorbeeld voor mij toen ik nog trimmer was. Rob was een vrije jongen, die lak had aan regels. Dat sprak me aan. Hij was een grootheid in de regio, die veel liep, en won. Hij liep de marathon in 1980 onder de 2.20.' Rob S. was in de jaren zestig lid van A.V. Haarlem. Bij deze vereniging bracht hij het zelfs tot een van de `Honderd Haarlemse Helden van de 20ste eeuw'. De website van de club meldt: `Uitstekende 400-meterhordenloper, die ook op de midden- en lange afstand een klasse-atleet was.' Stigter kent zoon Neals minder goed. `Maar ik kan me nauwelijks voorstellen dat je in de jaren waarin je het ene na het andere persoonlijk record loopt, ook nog bezig bent met criminele activiteiten. Met die stress kun je, lijkt mij, toch geen topsport-prestatie leveren?' René Godlieb, ex-atleet en nu trainer bij GAC Hilversum, de huidige vereniging van Rob en Neals S.:
`Het zijn ontzettend aardige mensen. Wel vroegen we ons op de club soms af: waar doen ze het van? Kijk, ik weet wat ik verdiende in mijn beste jaren en op het moment dat Neals besloot om prof te worden was hij nog minstens twee klassen minder dan ik. Hij werkte niet, pa werkte niet en broerlief zat de meeste tijd van het jaar in het buitenland.' Pieter Langerhorst, echtgenoot van de Nederlands-Keniaanse atlete Lornah Kiplagat, kent de familie S. als `eerlijke en sympathieke mensen'.
`Ik heb zowel Rob als Neals goed leren kennen omdat ze als eerste Nederlanders naar Iten (het hooggelegen trainingskamp van Kiplagat in Kenia, red.) kwamen om te trainen. Ze waren zeer welkome gasten. Iedereen mag ze daar erg graag. `Ik heb werkelijk nooit aan Neals kunnen merken dat er iets vreemd aan de hand zou kunnen zijn. Geen vreemde telefoontjes, helemaal niets. Ze gaven amper geld uit. Ze hebben geen hang naar luxe.' De verrassing was compleet toen bekend werd dat vader en zoon S. eerder dit jaar aangehouden werden op verdenking van drugssmokkel. Er wordt hen ondermeer, zo vertelt een woordvoerster van het parket in Utrecht, ten laste gelegd dat zij lid zijn van een criminele organisatie. Vader Rob wordt er bovendien van verdacht dat hij wapens en munitie bezat. Op 25 september volgt `pro forma' een volgende zitting op de rechtbank te Utrecht. Rond die tijd zal S. ook van de KNAU horen of hij voor het eigen gebruik van cocaïne voor twee jaar als atleet geschorst is. Niet dat het wat uitmaakt, wegatleet Neals S., die dit jaar zijn marathondebuut wilde maken, zit voorlopig in het Huis van Bewaring. Verwacht wordt dat de rechter begin volgend jaar tot een uitspraak in de Tikal-zaak zal komen.